عسلها به طور کلی به سه دسته عسل طبیعی، عسل تغذیهای و عسل تقلبی تقسیم میشوند. عسل طبیعی و عسل تغذیهای توسط زنبور تولید میشوند، اما عسل تقلبی دست ساز انسان است و از ترکیب گلوکز تجاری یا ترکیب‌کردن آب و شکر به دست میآید که نه تنها خواصی ندارد بلکه ضرر هم دارد.
تفاوت عسل طبیعی و تغذیهای
عسل طبیعی به عسلی گفته میشود که زنبورها برای تولید آن از شهد گلها و گیاهان مختلف تغذیه میکنند. اما در تولید عسل تغذیهای، زنبوردار برای تولید عسل در مقدار بیشتر، محلولی از آب و شکر را در داخل و یا کنار کندو می‌گذارد. بنابراین زنبورها به جای اینکه مسافتهای طولانی را برای پیدا کردن غذا و خوردن شهد گلها طی کنند از شربت آب و شکری که به راحتی برایشان فراهم است تغذیه میکنند. به عسلی که اینگونه تولید میشود عسل تغذیهای گفته میشود. اکثر عسلهای موجود در بازار، عسلهای تغدیه‌ای هستند.
تفاوت قیمت
در تولید عسل طبیعی زنبورها فقط از شهد گلها و گیاهان تغذیه میکنند. به همین دلیل مقدار عسلی که تولید میکنند کم است. اما بعضی از زنبورداران که می‌خواهند عسل بیشتری برای فروش داشته باشند و سود بیشتری کسب کنند، محلول آب و شکری در کنار کندو میگذارند تا زنبورها از آب و شکر تغذیه کنند. در این شرایط عسلی که زنبورها تولید میکنند ۳تا ۴برابر بیشتر از حالت طبیعی و معمول است. به همین دلیل عسل تغذیهای به دلیل اینکه در مقدار بیشتری تولید میشود، بسیار ارزانتر از عسل طبیعی است، اما باید توجه داشته باشید که این عسل قطعا مانند عسل طبیعی، خواص بسیاری ندارد.
قیمت عسل طبیعی بر چه اساس تعیین میشود؟
همانطور که اشاره کردیم اینکه عسل طبیعی باشد یا تغذیهای، در قیمت آن تاثیر بسیاری دارد اما در بین عسلهای طبیعی نیز بسته به موارد زیر، قیمت متفاوت است:
- میزان ساکارز عسل: یکی از موارد تعیین کننده قیمت عسل میزان ساکارز آن است. هر چه میزان ساکارز یا اصطلاحا قند عسل کمتر باشد، قیمت آن بالاتر است.
- گلهایی که زنبور از آنها تغذیه کرده: اینکه کندوی عسل را در چه منطقهای قرار دهند و زنبورها از چه گلهایی تغذیه کنند، در قیمت عسل طبیعی اثرگذار است. زمانی که زنبوردار کندوها را در منطقهای با پوشش گیاهی کمیاب قرار میدهد، قیمت عسل نیز افزایش پیدا میکند. برای مثال، عسل رازیانه نسبت به عسلهای دیگر کمیابتر است و به همین دلیل قیمت نسبتا بالایی نیز دارد.
- عطر و طعم عسل: عطر و طعم عسل از مواردی است که برای مشتری بسیار مهم است. ممکن است عسلی ساکارز پایینی داشته باشد ولی خوشمزه و خوش عطر نباشد. بنابراین عطر و طعم خوب عسل میتواند روی قیمت آن تاثیرگذار باشد.
- عرضه و تقاضا: میزان عرضه و تقاضا از عواملی است که روی قیمت تمام کالاها از جمله عسل تاثیرگذار است. زمانی که میزان تقاضای یک محصول زیاد باشد، قیمت محصول بالا میرود و زمانی که تقاضا کم
باشد، قیمت هم کم میشود. در مورد عسل نیز این موضوع صادق است. مثلا زنبورداری که مشتریان زیادی دارد ممکن است عسل خود را با قیمت بالاتری نیز عرضه کند و در مقابل زنبورداری که کسی او را نمیشناسد و مشتری ندارد مجبور است قیمت عسل خود را کاهش دهد تا مشتری پیدا کند.
با تمام اینها، قیمت عسل طبیعی، استاندارد مشخصی ندارد. ما به شما پیشنهاد میکنیم که عسل با قیمت خیلی پایین را نخرید که اگر تقلبی هم نباشد، به احتمال زیاد تغذیهای است.
بهترین روش خانگی برای تشخیص خوب بودن عسل چیست؟
مردم از قدیم تا کنون از روشهای مختلفی برای تشخیص عسل طبیعی از تقلبی استفاده میکنند. مثل حل کردن عسل در آب، آویزان کردن عسل از ارتفاع، حرارت دادن عسل و یا بررسی میزان شل یا سفتی عسل. حتما برایتان سوال شده که کدام روش از همه بهتر است؟! در جواب باید بگوییم هیچ کدام از این روشها و به طور کلی هیچ یک از روشهای خانگی معتبر نیستند و نتیجه درستی نمیدهند. نتایج تحقیقات و تجربه ما نشان داده است که این روشها نه تنها معتبر و علمی نیستند، بلکه ممکن است نتایج کاملا غلط و اشتباهی بدهند. یعنی ممکن است با روشهای خانگی، عسلی که واقعا اصل و طبیعی است، تقلبی حساب شود و یک عسل تقلبی سربلند بیرون بیاید. پس پیشنهاد میکنیم به هیچ عنوان روی روشهای خانگی حساب نکنید.
ویژگیهای ظاهری یک عسل خوب چگونه است؟
شاید کمی تعجب کنید؛ اما باید بگوییم که هیچ کدام از ویژگیهای ظاهری عسل مثل رنگ، عطر، طعم و حتی رقیق یا سفت بودن عسل، نمیتواند مشخص کند که عسل خوب است یا بد. ممکن است عسلی کاملا طبیعی باشد و ساکارز بسیار پایینی داشته باشد، اما خوش طعم و خوش عطر نباشد و این به خاطر نوع گیاهانی است که زنبور از آنها تغذیه کرده است. از طرفی ممکن است عسلی تقلبی باشد اما عطر و طعم خوبی داشته باشد و این به خاطر اسانس و رنگهای تقلبی است. گاهی نیز بعضیها فکر میکنند عسلی که طبیعی است، حتما باید پررنگ و یا غلیظ باشد. این تفکر نیز کاملا غلط است. عسلهای طبیعی بسیار متفاوتاند. بعضی از عسلها کمرنگ و بعضی پررنگ هستند، بعضی از عسلها غلیظ و بعضی رقیق هستند. این ویژگیها بستگی به مناطقی که کندو ها قرار دارند، نوع گیاهانی که زنبورها از آن تغذیه میکنند و میزان رطوبت عسلها دارد. پس بعد از این برای خوب بودن یک عسل به رنگ و غلظت آن توجی نکنید.
چطور میتوان از طبیعی بودن یک عسل مطمئن شد؟
تنها و تنها یک روش قطعی برای تشخیص عسل طبیعی وجود دارد و آن آزمایش عسل در آزمایشگاههای معتبر عسل است. در این آزمایش، فاکتورهای مختلف عسل مثل میزان ساکارز، دیاستاز و یا پرولین عسل مشخص میشود و از روی این فاکتورها، میتوان متوجه شد که عسل طبیعی است یا خیر. در عسل تغذیهای به دلیل اینکه زنبورها از آب و شکر تغذیه میکنند درصد ساکارز عسل بالاست. عسل تقلبی نیز از ترکیب گلوکز تجاری و آب و رنگ خوارکی به دست میآید و ترکیب مواد تشکیل دهنده آن اصلا مثل عسل طبیعی نیست و میزان دیاستاز آن صفر است. ما در زرین فخرا با وجود اینکه با زنبورداران متعهدی همکاری میکنیم اما با این حال تمام عسلها را آزمایش میکنیم تا از طبیعی بودن آنها اطمینان کامل داشته باشیم، چون میدانیم آزمایش عسل و بررسی فاکتورهای مختلف آن، تنها راه شناخت نوع عسل و تشخیص خوب یا بد بودن آن است.
